Kırıcı çeşitleri nelerdir? Sektöre yeni girenlerin en çok cevap aradığı sorulardan biridir. Makine seçiminin hangi sektörde faaliyet yürütüleceğine göre yapılması gerektiği için, gayet anlaşılabilir bir sorudur. Bu yazıda kırıcı çeşitleri hakkında temel bilgiler verilecektir.
Kırıcı çeşitleri nelerdir sorusunu yanıtlamadan önce kırıcının temel işlevlerinden bahsetmek faydalı olacaktır. Kırıcılar, büyük kayaları, taşları, cevher ya da madenleri daha küçük parçalara; çakıl, kum veya kaya tozuna dönüştürmek için kullanılırlar. Bunların dışında, atık beton ve asfalt geri dönüşümünde de aktif rol oynarlar.
Çalışma Prensiplerine Göre Kırıcı Çeşitleri Nelerdir?
Kırıcı çeşitleri, sektörün ihtiyaçlarına göre, farklı işleyiş mekanizmalarına sahip kırma makinelerine duyulan ihtiyaç neticesinde ortaya çıkmıştır. Örneğin madencilik sektöründe genelde kaba malzemeyi işlemek için ilk önce primer kırıcı ve sekonder kırıcı, ardından da üçüncü hatta gerekirse dördüncü tipte başka bir kırıcı kullanmak gerekmektedir.
Çalışma prensibine göre kırma makinaları şu türlere ayrılır:
- Konik kırıcı
- Çeneli kırıcı
- Darbeli kırıcı
Bunlar en temel ayrımlardır. Bu makinaların alt türleri de olabilmektedir. Örneğin darbeli kırıcılar, dik milli kırıcı ya da tersiyer kırıcı gibi çeşitlere sahiptir.
| Kırıcı Tipi | Materyal Sertliği | Kullanım Alanları |
|---|---|---|
| Çeneli Kırıcı | Yumuşaktan çok serte | Madencilik, taş ocağı, kum ve çakıl imalatı, geri dönüşüm |
| Konik Kırıcı | Orta sertlikten çok serte | Taş ocakları, kum ve çakıl imalatı |
| Darbeli Kırıcı | Yumuşaktan çok serte | Maden ocakları, kum ve çakıl imalatı, geri dönüşüm |
Çeneli Kırıcı Nedir? Nasıl Çalışır?
Çeneli kırıcılar, en sık kullanılan kırma eleme makinesi ekipmanlarındandır. Materyali daha küçük parçalar haline getirmek için sıkıştırma kuvvetini kullanırlar. Malzeme, biri sabit, diğeri hareketli olan iki yüzey arasına sıkıştırılır. Hareket eden kısmın yüzey kuvvetiyle kırma işlemi gerçekleştirilir.
Sabit ve hareketli plaklar sayesinde sıkıştırma işlemi yaparak taşın ufak parçalara dönüştürülmesini sağlayan makinelerdir. Bir konkasör tesisi bünyesinde kullanımına sıkça rastlamak mümkündür. Bazalt, granit oranı yüksek sert malzemelerin istenilen boyutlara getirilmesi için kullanılmaktadır.
Sabit çeneli kırıcılar uzun süreli projelerde avantaj sağlamaktadır. Mobil çeneli kırıcılar ise kısa süreli projeler için daha işlevseldir. Mobil kırıcılar hareket ettirilerek taşınabilmektedir. Nakliye masrafları sabit kırıcılara göre çok daha düşüktür. FABO tarafından üretilen sabit çeneli kırıcılar şöyledir:
- CLK-60
- CLK-90
- CLK-110
- CLK-130
- CLK-140
Mobil çeneli kırıcılar ise:
- 110’luk Mobil Elekli Primer Çeneli Kırıcı
- 90’lık Mobil Elekli Primer Çeneli Kırıcı
- 60’lık Mobil Elekli Primer Çeneli Kırıcı
- 180’lik PDK’lı Mobil Primer Kırıcı
- 150’lik PDK’lı Mobil Primer Kırıcı
- 100’lük PDK’lı Mobil Primer Kırıcı
- MJK-110 Mobil Primer Çeneli Kırıcı
- MJK-90 Mobil Primer Çeneli Kırıcı
- MJK-60 Mobil Primer Çeneli Kırıcı
Olarak sıralanabilmektedir.
Konik Kırıcı
Taş kırma eleme tesislerinde uzun bir zaman boyunca çalıştırılabilen yaygın kullanım alanı bulan makinelerdir. Büyük parçalar üretmek isteyen işletmeler de kum kadar ufak parçalar elde etmek isteyen işletmeler de bu üründen faydalanabilmektedir. Kırıcı makineler, konkasör olarak da adlandırılmaktadır.
Konik kırıcı, malzemeleri sıkıştırarak veya keserek kırabilir. Kırma işlemini yapan parçalar manto ve konkavdır. Bu bileşenler belli oranda manganez içeren çelikten üretilmiştir. Konik kırıcılarda soket, hidrolik piston, ana mil gibi farklı bileşenler de bulunmaktadır.
Konik kırıcılar genelde aşındırıcı ve sert kayaçların kırılması amacıyla kullanılırlar. Kırma işlemi sırasında düzenli olarak hareket eden manto, konkava göre açılma ve kapanma hareketi yapar. Malzeme kapanma sırasında araya sıkışır. Açılma sırasında da kırıcı odasından aşağı hareket eder.
Bu kırıcılar krom, bakır ya da demir madenlerindeki sert maddeleri kırabilmektedir. Enerji verimliliği yüksek, güçlü makinelerdir. En çok inşaat ve madencilik kolunda tercih edilse de pek çok endüstri kolunda kullanılabilmektedir. Bakımı kolaydır. Hidrolik çene ayar sistemine sahiptir. Toz korumasının yanı sıra kırıcıya girebilecek demir parçalarına karşı özel bir koruma sistemi de vardır.
Konik kırıcılarla birincil (premier), ikincil (sekonder) ve üçüncül (tersiyer) kırma yapılabilmektedir. FABO, 19 yıllık deneyimiyle geniş bir konik kırıcı ürün ailesine sahiptir.
| MODEL | CC-100 |
|---|---|
| Kapasite | 100-1150 T/S |
| Besleme Açıklığı | 150 mm |
| Motor Gücü | 90 kW |
| Ağırlık | 6150 Kg |
| Boyut (Ölçüler) | 1950x2210x1030 mm |
| MODEL | CC-200 |
|---|---|
| Kapasite | 200-250 T/H |
| Besleme Açıklığı | 185 mm |
| Motor Gücü | 110-132 kW |
| Ağırlık | 11230 Kg |
| Boyut (Ölçüler) | 2520x2540x1100 mm |
| MODEL | CC-200 |
|---|---|
| Kapasite | 300-400 t/h |
| Besleme Açıklığı | 241 mm |
| Motor Gücü | 200 kW |
| Ağırlık | 16190 |
| Boyut (Ölçüler) | 3030x2775x1200 mm |
| MODEL | CS-440 |
|---|---|
| Kapasite | 300-550 T/H |
| Besleme Açıklığı | 500 mm |
| Motor Gücü | 220 kW |
| Ağırlık | 19300 Kg |
| Boyut (Ölçüler) | 3100x2850x1300 mm |
Darbeli Kırıcı Nasıl Çalışır?
Darbeli kırıcılar malzemeyi kırmak için basınç kullanmazlar. Doğrudan darbeyle kırma işlemini gerçekleştirirler. Sabit ya da taşınabilir darbeli kırıcılar, inşaatlarda ya da yıkımlarda oluşan artık malzemeleri dönüştürerek kâr ettirebilir. Ayrıca atık miktarı da azalmış olur.
Dik milli darbeli kırıcılar da kırma işlemi sırasında hızdan faydalanırlar. Basınç kullanıldığında istenilen kübiklik oranına ulaşılamadığı için bu yöntem geliştirilmiştir. Bu sayede kırma kuvveti tüm yüzeye aynı oranda iletilir. Özellikle de yol yapımında ihtiyaç duyulan agregaların üretimi için tercih edilmektedir. Bu kırıcı tipi her mevsim sorunsuz çalışabilir. Bakımı ve kullanımı kolaydır.
FABO, farklı modellerde darbeli kırıcılar üretmektedir. Farklı çeşitler, farklı ihtiyaçlara yöneliktir. Hem sabit hem de mobil darbeli kırıcılar mevcuttur. Kırıcı delici özelliktedir. Darbeli kırıcı ürün ailemizde MJK, MJC, PDK, MTK, MVSI, PDK ve DMK modelleri yer almaktadır. Her bir modelin farklı alt ürünleri vardır. Örneğin DMK-03 darbeli kırıcı ya da PDK-120 primer darbeli kırıcı gibi.