Çeneli kırıcı konkasör tesislerinin en önemli ekipmanlarından biridir. İçerisinde bulunan malzemeleri sabit ve hareketli çene mekanizmalar sayesinde sıkıştırarak istenilen boyutlara getiren makinalardır. Mobil ve sabit olmak üzere iki farklı şekilde tasarlanabilir. Bu kırıcı türü, kırma ve eleme tesislerinde iri boyutlu taşları kırarak daha küçük boyutlara getirir. Böylece taşlardan agrega elde edilir.
Çeneli kırıcı kırma ve eleme tesislerinde premier (birincil) ve sekonder (ikincil) kırma işlemlerinde kullanılabilen oldukça güçlü kırıcılardır. Mermer, granit, bazalt gibi sert ve aşındırıcılığı yüksek taşları kolayca istenilen boyutlarda küçültebilir.
Çeneli Kırıcı Nedir?
Konkasör tesisleri iri boyutlu taşları parçalayarak daha küçük boyutlu malzemeye dönüştüren büyük tesislerdir. Küçük ve kübik bir hale getirilen taşlar yapı sektöründe kullanılır. Genellikle hazır beton üretimi ve yol yapımı için ihtiyaç duyulan agrega ancak konkasör tesisleri aracılığıyla üretilebilmektedir. Bu yüzden birçok sektör için temel malzeme konkasör tesislerinde üretilmektedir. Konkasör tesisleri ise birbirinden farklı birçok ekipmandan oluşur.
Konkasör tesislerinde taşların kırma işlemi kırıcı adı verilen makinalarda gerçekleşir. Kırıcılar, işlenmemiş iri boyutlu taşları parçalayarak küçük boyutlara getirir. Günümüzde farklı kırıcı tipleri geliştirilmiştir. Bunun sebebi farklı sertlikte ve özellikteki taşların ancak farklı sistemlerle kırılabilmesidir. Çeneli kırıcılar da bu kırıcı türlerinden bir tanesidir. Çeneli kırıcılar taşları biri sabit diğeri hareketli iki adet çene plakalar aracılığıyla parçalar. Çeneli kırıcılar daha çok sertlik oranı yüksek taşların kırılmasında kullanılır. Granit, bazalt gibi sert taşları kolayca parçalayabilen çeneli kırıcılar daha az sertlikteki madenlerin kırılmasında da kullanılabilir.
Çeneli Kırıcı Türleri
Konkasör tesisleri eskiden sadece tek türde ve birkaç modelde üretilmekteydi. Fakat günümüzde farklı yapılarda konkasör tesisleri tasarlanmaktadır. Bunlar; sabit konkasör tesisleri ve mobil konkasör tesisleridir. Sabit konkasör tesisleri, sabit bir gövde üzerine inşa edilir. Sabit konkasör tesisleri çalışma alanına kurulur ve yüksek üretim kapasitesine sahiptir. Mobil konkasör tesisleri ise taşınabilir bir gövdeye sahiptir. Kendi hareket sistemine sahip olan mobil konkasörler, bir çekici yardımıyla kolayca başka alana nakliye edilebilir.
Mobil konkasörlerin geliştirilmesiyle birlikte mobil konkasör ekipmanları da tasarlanmaya başlandı. Mobil çeneli kırıcılar da taşınabilir bir gövdeye sahip çeneli kırıcı türüdür. Mobil çeneli kırıcılar bir çalışma alanından diğerine kolayca nakliye edilebilir.
Bir diğer çeneli kırıcı türü ise sabit çeneli kırıcılardır. Sabit çeneli kırıcılar çalışma sahasına sabitlenen kırıcılardır. Mobil çeneli kırıcılara oranla daha yüksek üretim kapasitesine sahiptir. Her iki çeneli kırıcı türünün de kendine özgü avantajları bulunmaktadır.
Mobil Çeneli Kırıcı
Mobil çeneli kırıcılar tek şasi üzerine kurulan çeneli kırıcı modelleridir. Bu şasi kendi tekerlek sistemine sahiptir. Bir çekici yardımıyla da kolayca başka bir alana nakledilebilir.
Mobil çeneli kırıcılar kullanıcı firmalara önemli avantajlar sunar. Mobil çeneli kırıcı avantajları şu şekildedir;
- Esnek çalışma kabiliyetine sahiptirler: Farklı uygulama alanlarına uyum sağlayacak şekilde optimize edilebilirler.
- Uzun süre kullanılarak kârlılık oranını arttırırlar: Sabit kırma tesisleriyle aynı uzunlukta ömre sahiptirler. Uzun süren AR-GE çalışmaları ve kalite kontrol testlerinden sonra satışa sunulmaktadırlar.
- Enerji tasarrufu sağlarlar ve çevreye zarar vermezler: Özel olarak geliştirilmiş motor yapısı sayesinde daha az enerji tüketirler.
- Tozsuzlandırma sistemleriyle çevreye verilen zarar minimuma indirgendir.
- Lojistik maliyetlerinin azalması da karbon salınımını azaltmaktadır.
- Tek bir operatör tarafından kullanılabilirler: İleri teknolojiyle donatılmış otomasyon sistemi sayesinde bir kişi tarafından kolaylıkla idare edilebilirler.
- Bakımı kolaydır: Geniş servis ağırla kısa sürede bakımı yapılarak faaliyete dönebilirler.
| MODEL | ÜRETİM KAPASİTESİ | MAKSİMUM BESLENME | ROTOR-ÇENE EBATI | MOTOR GÜCÜ |
|---|---|---|---|---|
| MJK-110 Çeneli Kırıcı | 180 -320 TON | 800MM | 1100X850MM | 150kW |
| MJK-90 Çeneli Kırıcı | 120 -180 TON | 600MM | 900X650MM | 100kW |
| MJK-60 Çeneli Kırıcı | 60 -120 TON | 380MM | 600X400MM | 50 kW |
| 150’lik PDK’lı Çeneli Kırıcı | 300-600 TON | 800MM | 1200X1500MM | 350 kW |
| 100’lük PDK’lı Çeneli Kırıcı | 150-200 TON | 600 MM | 1200X1000MM | 220 kW |
| 110’lık Primer Çeneli Kırıcı | 180 -320 TON | 800MM | 1100X850MM | 170kW |
| 90’lık Primer Çeneli Kırıcı | 120 -180 TON | 600MM | 900X650MM | 120kW |
| 60’lık Primer Çeneli Kırıcı | 60-120 TON | 380MM | 600X400MM | 65 kW |
Sabit Çeneli Kırıcı
Sabit çeneli kırıcılar çalışma alanına sabitlenen kırıcı modelleridir. Mobil çeneli kırıcıların aksine nakliye edilmesi kolay değildir.
Çalışma alanına kurulan sabit çeneli kırıcılar yüksek üretim kapasiteleriyle ön plana çıkar. Sabit çeneli kırıcı avantajları şunlardır;
- Yüksek üretim kapasitesine sahiptir: Sabit çeneli kırıcılar saatte 60 ile 600 ton taş kırma kapasitesine sahip olabilmektedir.
- Uzun yıllar sorunsuz kullanılabilir: Sabit çeneli kırıcılar sert taşları işlemek amacıyla tasarlanırlar. Bu yüzden son derece sağlam ve uzun ömürlü malzemeler kullanılarak üretilir.
- Otomasyon sistemiyle çalışır: Sabit çeneli kırıcılar gelişmiş otomasyon sistemine sahiptir. Bu sayede birçok işlemi otomatik olarak yapabilir.
- Farklı kırma işlemlerinde kullanılabilir: Sabit çeneli kırıcılar kırma ve eleme tesislerinde birincil kırıcı veya ikincil kırıcı olarak kullanılabilir.
| MODEL | ÜRETİM KAPASİTESİ | MAKSİMUM BESLENME | ROTOR-ÇENE EBATI | MOTOR GÜCÜ |
|---|---|---|---|---|
| CLK-60 Çeneli Kırıcı | 60-120 TON | 380MM | 600X400MM | 37,5 kW |
| CLK-90 Çeneli Kırıcı | 120 -180 TON | 600MM | 900X650MM | 75 kW |
| CLK-110 Çeneli Kırıcı | 180 -320 TON | 800MM | 1100X850MM | 132 kW |
| CLK-130 Çeneli Kırıcı | 320-600 TON | 1000MM | 1400 x 1100MM | 200 kW |
| CLK-140 Çeneli Kırıcı | 320-600 TON | 1000MM | 1400 x 1100MM | 200 kW |
Çeneli Kırıcı Çalışma Prensibi
Çeneli kırıcılar kendine özgü bir sisteme sahip kırıcı türüdür. Oldukça güçlü bir kırıcı türü olan çeneli kırıcı iki adet plaka yardımıyla kırma işlemini yapar. Bu plakalardan bir tanesi sabit, diğeri eliptik hareket yaparak çalışır. Taşlar bu iki çenenin uyguladığı basınç sayesinde parçalanır. Çeneli kırıcı çalışma prensibi şu şekildedir;
- Çeneli kırıcı taşları biri sabit diğeri hareketli iki çene arsında sıkıştırır
- Bu sıkıştırma esnasında taşlara yüksek miktarda basınç uygular
- Yükse basınca ve kuvvette maruz kalan taşlar, parçalanarak ufalanır
- İstenilen boyutlara gelen taş parçaları alt tarafta bulunan hazneye gönderilir
Çeneli kırıcılar, kırma eleme tesislerinde genelde birincil kırıcı olarak tercih edilir. Bunun sebebi, çeneli kırıcıların taşları direkt olarak işlenecek boyutlara getirememesidir. Çeneli kırcılarda işlenen taşlar genellikle ikincil bir kırma işlemine tabi tutulmaktadır.
Çeneli Kırıcı Nasıl Çalışır?
Konkasör tesisleri yapı sektörünün ihtiyaç duyduğu ve agrega olarak adlandırılan küçük taş parçalarının üretimini yapan tesislerdir. Agrega genellikle hazır beton yapımında temel malzeme olarak kullanılır. Bunun yanında yollarda ve bazı büyük yapılarda alt malzeme olarak kullanılır. Her alanda kullanılan agrega farklı boyut ve özelliklerde olmalıdır. Üretilen agreganın hangi boyutta olacağı işlenme şekline ve kırıcıya göre değişir. Çeneli kırıcılarda üretilen agrega genellikle nihai ürün olarak kullanılmaz. Bunun sebebi, çeneli kırıcıdan çıkan malzemenin yeterinde küçültülmemesidir. Çünkü çeneli kırıcılarda sert taşlar işlenir. Yüksek sertlikteki taşlar tek bir kırma işleminden geçerek son malzeme haline gelemez. İkincil bir kırma işlemine ihtiyaç duyulur.
Çeneli kırıcılar konkasör tesislerinde birincil kırma işlemi gerçekleştir. Çeneli kırıcı iki adet çeneden oluşur. Bunlardan bir tanesi sabit, diğeri hareketli bir yapıdadır. Çeneli kırcı haznesine gönderilen taşlar hareketli çene ile sabit çene arasında sıkışır. Devamlı bir eliptik harekete sahip olan hareketli çene basınç kullanarak taşların ezilmesini ve parçalanmasını sağlar.